Konut fiyatları düşer mi?
Bu ay herkesin merak ettiği bu konuya değinmek istedim. Zira hemen hemen her ortamda, farklı sektörlerden kişilerce yaptığımız sohbetlerde, bana ilk sordukları soru bu oluyor. Aslında bunun cevabı da öyle net ve belli ki. Yazının sonunda değil, en başından söyleyeyim ki; hayır, düşmez. Bilakis, ülkemizde bu her zaman artar.
Asgari ücrete yapılan zamlar, döviz kurunun artışı, enflasyonun yüksek olması sebebiyle inşaat malzeme fiyatlarının da yükselmesi, yüksek arsa maliyetleri, bir de bunlara deprem sebebiyle oluşan iş gücü ihtiyacından mütevellit artan işçilik fiyatlarını da eklersek; nedenleri apaçık ortada, öyle değil mi? Bu arada talep-arz arasındaki dengesizliği de unutmamak gerekir ki, varın siz düşünün hesaplayın; düşer mi artar mı konut fiyatları…
Nüfusun gerek doğum, gerekse göç ile sürekli olarak çoğaldığı ülkemizde, barınma ihtiyacının hiçbir zaman azalmayacağını söylesek yanlış olmaz. Fakat talebin fazla olduğu, arzın ise yetersiz kaldığı son yıllarda; banka kredilerinin de hem üreticiye hem tüketiciye verilmediği bu dönemde, ilerleyen günlerde sektörde daha büyük bir daralmanın yaşanacağına şüphe yoktur. Bu sebepledir ki, satın alım güçlüğünden satışların azaldığını, üretimin de gitgide pahalılaştığını ve yavaşladığını görüyoruz. İnşaatlardaki üretimin tüm bu saydığımız sebeplerden azalması söz konusuyken, konut fiyatlarının hem sıfır hem de ikinci elde daha çok artacağı aşikar.
Peki ne yapmalı?
Fiyatlardaki artışın önlenmesi adına öncelikle konut üretim maliyetinde yüzde 40 ile 60 oranına varan arsa maliyetlerinin azaltılması düşünülmelidir. Bu da, Hazine’ye ait arsaların uygun bedellerle üreticilere satılması ile olabileceği gibi, yap-işlet-devret modeliyle de kiralık konut üretimleri gibi farklı yollarla da olabilir. Ayrıca kentsel dönüşümlerin de hızlanması gereklidir.
Aksi takdirde, bu gidişle, finans bulamayan alıcı alamaz, üretici ise mevcutta devam eden projesini tamamlar ve yeni projelere başlamaz. Satış olmadıkça inşaat yapımı durur. Hiçbir üretici de malını zararına satmaz. Yani acil ihtiyaç sahibi birkaç kişinin düşük bedelden satması genele yayılmaz. Öyleyse maliyetler düşmeyeceğinden, şu an için söylenebilecek olan, arzın arttırılmasının gerekliliğidir.
