Bursa'nın 'Kentsel Dönüşüme' ihtiyacı var
Bayram Okumuş, vatandaşları binalarının risk tespitlerini yaptırmaya çağırdı.
- Kentsel Dönüşümün Amacı Nedir?
Ülkemizde 1960 yılları ve sonrası hızlı sanayileşmeye ve ekonomik gelişmelere paralel olarak köyden şehre göç başlamıştır. Bu hızlı göçten ilimiz önemli ölçüde etkilenmiş ve halen etkilenmeye devam etmektedir. İlimizde nüfusun şehir merkezlerinde yoğunlaşmasının getirdiği olumsuz baskılar; plansız kentleşmeyi, tarım alanlarının tahribini, ulaşım ve altyapı yetersizliklerini, çevre kirliliğini ve kaçak yapılaşma gibi problemleri de beraberinde getirmiştir. Bunlara ilaveten ilimiz 1. ve 2. Derece deprem bölgesinde olduğu düşünüldüğünde, ilimiz için kentsel dönüşümün ne kadar gerekli olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle tüm vatandaşlarımızı riskli bina tespitlerini yapmaya çağırıyoruz.
- Kentsel dönüşümün ilk adımı nedir?
Kentsel dönüşüm için öncelikle yaşadığınız binanın risk tespitini yaptırmanız gerekiyor.
- Riskli binalar nasıl tespit edilecek?
Riskli binaların tespiti, maliklerin tapu ve kimlik fotokopisi ile yapacakları müracaat üzerine Bakanlığımızca lisanslandırılan kurum ve kuruluşlarca yapılır. Lisanslandırılan kurum ve kuruluşların listesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın resmi internet sitesi, www.csb.gov.tr/iller/bursaakdm/ sitemiz ile www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanır.
- Risk tespiti yaptırmak zorunlu mu?
Kanunda risk tespiti yaptırılması zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, Ülkemizde pek çok binanın; mühendislik hizmeti almadan yapıldığı, malzeme ve işçilik açısından teknik gerekliliklere uygun olmadığı, özellikle beton kalitesinin çok düşük olduğu ve deprem açısından risk taşıdığı belirlenmiştir. Bu yüzden, konutunda güven ve huzur içerisinde yaşamak isteyen, oturduğu binanın riskli olabileceğinden şüphelenen her vatandaşın risk tespiti yaptırması uygun olacaktır.
- Eski ve yıpranmış durumda olan binalar için de risk tespit yapılacak mı?
Kanun hükümlerinden faydalanılabilmesi için malikler tarafından Bakanlığımızca lisans verilen kurum veya kuruluşlara risk tespitinin yaptırılması şarttır.
- Binanın risk tespitini yaptırabilmek için maliklerin 2/3 çoğunluğu gerekli midir?
Binanın risk tespitini yaptırmak için maliklerin 2/3 çoğunluğu ile karar alınmasına gerek yoktur. Risk tespiti için maliklerden birinin müracaatı yeterlidir.
- Risk tespiti yaptırmak isteyen bir malike diğer maliklerin engel olması halinde ne yapılacak?
Riskli binaların tespitini, tahliyesini ve yıktırılmasını engelleyenler hakkında Türk Ceza Kanunu'nun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır.
- Riskli bina tespitine itiraz edebilir mi?
Riskli olarak tespit edilen binalar tapu müdürlüğüne bildirilecek ve tapu kütüğüne işlenecektir. Malikler, tapu müdürlüğünce yapılacak tebligattan itibaren (15) gün içinde, Müdürlüğümüze verecekleri bir dilekçe ile riskli yapı tespitine itiraz edebilirler.
- Riskli bina tespitine yapılan itirazları kim inceleyecek?
Riskli bina tespitine yapılan itirazları, İlimizde teşkil edilen (4)’ü Üniversitelerce ve (3)’ü Bakanlığımızca belirlenen ve (7) üyeden oluşan Teknik Heyet inceleyecektir. Teknik Heyetin, riskli bina raporunu uygun bulması halinde rapor kesinleşecek ve yıkım süreci başlayacaktır. İtiraz sonucunda binanın riskli olmadığına karar verilmesi halinde tapuya konulan şerh kaldırılacaktır.
- Riskli binanın yıktırılması süreci nasıl işleyecek?
Riskli bina tespitinin kesinleşmesinden sonra bu binaların yıktırılması için maliklere 60 günden az olmamak üzere süre verilecek, bu süre içinde riskli binaların yıktırılıp yıktırılmadığı kontrol edilecek, yıktırılmamış ise 30 günden az olmak üzere ek süre verilecek ve verilen bu süreler içinde maliklerce riskli yapılar yıktırılmaz ise, yıktırma işlemleri mahallî idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından gerçekleştirilecektir.
- Riskli binanın yıktırılması için maliklerce bir karar alınması gerekir mi?
Riskli olarak tespit edilen ve itiraz süreci sonunda riskli olduğu kesinleşen binaların yıktırılması Kanunun emredici hükmüdür. Yıkım konusunda maliklerce herhangi bir karar alınmasına veya anlaşma sağlanmasına gerek yoktur.
- Riskli binayı tahliye etmeyen malikler veya kiracılar hakkında ne yapılabilir?
Riskli binanın yıktırılması için maliklere verilen süreler içerisinde riskli binayı tahliye etmeyen malik veya kiracılar Müdürlüğümüze bildirilir.
Riskli yapıların tespiti, tahliyesi ve yıktırma iş ve işlemlerini engelleyenler hakkında, işlenen fiil ve hâlin durumuna göre 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uyarınca Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur.
- Riskli bina üzerinde ipotek var ise bina yıktırılabilir mi ve ipoteğin durumu ne olur?
Kanun’a göre, riskli binaların sicilinde bulunan aynî ve şahsî haklar ile temlik hakkını kısıtlayan veya yasaklayan her türlü şerh (meselâ ipotek hakkı), riskli bina yıktırıldıktan sonra hisseler üzerinde devam edecektir. Bu yüzden, üzerinde ipotek olması riskli binanın yıktırılmasına engel teşkil etmeyecektir.
Kanun kapsamında yapılacak yardım ve destekler nelerdir?
Riskli alanlarda, rezerv yapı alanlarında veyahut riskli binalarda yaşayan vatandaşlarımıza talepleri doğrultusunda 18 aya kadar kira yardımı yapılacak veyahut bankalardan kullanılacak kredilere faiz desteği sağlanacaktır.
Ayrıca, Kanun uyarınca yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar; noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden ve banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaf olacaktır.
- Kira veya faiz desteğinden kimler faydalanabilir?
Anlaşma ile tahliye edilen, yıktırılan veya kamulaştırılan binaların; malikleri, kiracıları ve sınırlı ayni hak sahibi olarak bu binaları kullananlar Kanun kapsamında yapılacak yardım ve desteklerden faydalanabilir.
- Kira veya faiz desteğinden faydalanmanın şartı nedir?
Kanunda belirtilen yardım ve desteklerden faydalanabilmenin şartı riskli binanın anlaşma ile tahliye edilmesidir.
- Kira veya faiz desteği almak için maliklerin 2/3 çoğunluk ile anlaşması şart mıdır?
Kira yardımı almak veya faiz desteğinden yararlanmak için maliklerin kendi aralarında anlaşma yapması şartı bulunmamaktadır.
- Kiracılar Kanun hükümlerinden faydalanabilecek mi?
Kanun kapsamında kiracılara taşınma masrafları dikkate alınarak bir defaya mahsus olmak üzere kira yardımı yapılabilir. Kiracıların konut satın almak istemeleri halinde Bakanlık ile protokol imzalayan bankalardan alınacak kredilere faiz desteği verilebilecektir.
- Malikler ve Kiracılara kaç ay ve ne kadar kira yardımı yapılacak?
Aylık kira bedeli, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyatları Endeksi oranında güncellenecektir. Kira yardımının süresi azami 18 aydır. Kiracılara taşınma masrafları dikkate alınarak bir defaya mahsus olmak üzere kira yardımı yapılır. Kiracılara 2013 yılında defaten ödenecek kira yardımı İlimizde 1200 TL olarak belirlenmiştir.
- Bağımsız bölümü hisseli olan malikler konut kredisi veya kira yardımı talebinde bulunabilirler mi?
Evet, bulunabilirler, ancak kredi veya kira yardımından hisseleri oranında faydalanırlar.
- Kanun kapsamında hangi bankalardan kredi alınabilir?
Kanun kapsamında protokol yapılmış bankaların listesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın resmi internet sitesi, www.csb.gov.tr/iller/bursaakdm/ sitemiz ile www.kentseldonusum.gov.tr adresinde güncel olarak yayımlanır.
- Riskli binadaki malikler aynı bankadan kredi kullanmak zorunda mı?
Riskli binadaki maliklerin hepsinin aynı bankadan kredi kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Malikler kredi için Bakanlığımız ile protokol imzalayan bankalardan istediklerine başvurabilirler. Ancak, malikler münferit olarak konut edinmek yerine, birlikte yeni bir bina yaptırmak istiyorlar ise aynı bankadan kredi kullanmaları gerekecektir.
- Faiz desteği kredi bitimine kadar devam edecek mi?
Faiz desteği, kredi süresince devam edecektir. Ancak, hak sahipleri tarafından geri ödemesi yapılmayan krediler için faiz desteği ödemeleri durdurulacaktır.
- Konut için bankalardan ne kadar ve kaç yıl vadeli kredi kullanılabilir?
Bağımsız bölüm başına en fazla 100.000 TL kredi kullanılabilir. Kredi geri ödemeleri, 2 yıl anapara geri ödemesiz ve 10 yıl vadeli olarak gerçekleşecektir.
- İşyeri için bankalardan ne kadar ve kaç yıl vadeli kredi kullanılabilir?
Bağımsız bölüm başına en fazla 100.000TLkredi kullanılabilir. Kredi geri ödemeleri, 2 yıl anapara geri ödemesiz ve 7 yıl vadeli olarak gerçekleşecektir.
- Birden fazla konutu veya işyeri olanlar ne kadar kredi kullanabilir?
Birden fazla konutu veya işyeri olanlar adına faiz desteği sağlanacak toplam kredi tutarı 500.000 TL'yi geçemez.
- Kanun kapsamındaki muafiyetler nelerdir?
İlgili kurum veya gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince yapılacak olan işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden muaftır.
