Kentsel dönüşümün hız kazandığı, yapı stoğunun yenilendiği bir dönemdeyiz. Her yerde yükselen yeni konutlar, modern mimari ve akıllı sistemlerle donatılıyor. Ancak bütün bu yapıların ortak bir noktası var: Hepsi yeryüzünün üstünde yükseliyor ama yerin altına bağlı.
İşte bu noktada sıklıkla gözden kaçan ancak konut güvenliğinin temel taşı olan bir uzmanlık devreye giriyor o da jeoloji mühendisliği.
Sağlam bir yapı yalnızca iyi bir betonla, kaliteli demirle değil üzerinde yükseldiği zeminin doğru analiz edilmesiyle mümkündür. Ne yazık ki inşaat süreçlerinde zemin etütleri, hala çoğu zaman formalitenin ötesine geçemiyor. Oysa ki doğru yapılan jeolojik – jeoteknik etütler, yapıların yalnızca bugünkü değil, onlarca yıl sonraki güvenliğini de belirler.
Ülkemiz, aktif fay hatları üzerinde yer alıyor. Dolayısıyla yapı projesi, başından itibaren deprem riskini göz önüne almalı. Bu riskin bilimsel temelde değerlendirilmesi ise jeoloji mühendislerinin uzmanlık alanıdır. Kaya türü, zemin sınıfı, yeraltı suyu seviyesi, heyelan riski gibi pek çok faktör doğrudan temel tasarımını etkiler. Bir bina estetik, olabilir, teknolojik olabilir ancak zemine uygun değilse risklidir.
Konut üreticileri, yatırımcılar ve mimarlar için çağımızın gereği olan sürdürülebilirlik konusu da jeoloji mühendisliği ile yakından ilişkilidir. Yer altı su kaynaklarının korunması, inşa edilen yapıların çevresel etkisi, hatta iklim değişikliği ile mikro bölgeleme çalışmaları bile bu disiplinin kapsamındadır.
Ne yazık ki Türkiye’de jeoloji mühendislerine olan ihtiyaç büyük olsa da uygulamada bu uzmanlığa gereken yer her zaman verilmemektedir. Oysa ki iyi bir jeolojik etüt, kötü bir yatırımın önüne geçebilir. Zemin problemleri nedeniyle inşaat aşamasında yaşanan gecikmeler, maliyet artışları ya da yapı ömrünün kısalması gibi sorunlar, aslında en başta doğru soruları soran bir jeoloji mühendisinin varlığıyla önlenebilir.
Sonuç olarak jeoloji mühendisliği konut sektörünün görünmeyen temeli gibidir. Gözle görülmez ancak eksikliği hissedildiğinde çok geç olur. Sağlam ve güvenli şehirler inşa etmek istiyorsak, sadece binaların değil; o binaların oturduğu zemine de yatırım yapmalıyız.
Unutmayalım: Zemin güvenliği olmadan sağlam yapı olmaz!
