Şehirde yeni bir yaşam biçimi: 1+0 dairelerin geri dönüşü
Yıllar önce yasaklanmıştı… “Stüdyo daire” dediğimiz 1+0’lar imar mevzuatından çıkarılmış, konutlarda en az bir oturma odası ve bir yatak odası bulunması zorunlu hale getirilmişti. Böylece tek odalı, küçük yaşam alanları 2017’den bu yana yapılamıyordu. Fakat hayat hızla değişiyor. Şehirler büyüyor; yalnız yaşayanların, öğrencilerin, yeni iş hayatına atılan gençlerin sayısı artıyor. Bir de üstüne konut fiyatlarıyla kiralardaki hızlı yükseliş eklenince, küçük ve ekonomik daire ihtiyacı kendini daha güçlü hissettirdi. İşte tüm bu sebepler, imar mevzuatında bir revize yapılmasını zorunlu kıldı ve geçtiğimiz haftalarda Resmî Gazete’de yayımlanan düzenlemeyle 1+0 daireler yeniden hayatımıza döndü.
Elbette sınırsız şekilde değil. Bir parselde yer alacak dairelerin en fazla yüzde 20’si stüdyo olabilecek. Yani yüz dairelik bir blokta yalnızca yirmi tanesi 1+0 olabilecek. Ayrıca “yatak odası yok” eleştirisine karşı da bir kural getirildi: Oturma odasında en az dokuz metrekarelik ve iki buçuk metre dar kenarı olan bir “yatak nişi” bulunacak. Böylece ayrı bir yatak odası olmasa da, uyku alanı belli bir standarda kavuşmuş olacak.
Gerçek şu ki büyük şehirlerde yalnız yaşayanların, öğrencilerin ve geçici görevle bulunanların sayısı gün geçtikçe artıyor. 1+0 daireler, kira ve aidat açısından daha ekonomik; şehirde tek başına ayakta kalmaya çalışanlar için bir ihtiyaç ve çözüm. Üstelik sektör de uzun süredir bu adımı talep ediyordu. Küçük daireler yatırımcı için de cazip; kira getirisi yüksek, satışı daha kolay.
Ama gözden kaçırılmaması gereken bazı riskler de var. Doğru planlama yapılmazsa, bazı bölgelerde altyapı yetersiz kalabilir. Ayrıca bu tip daireler uzun vadede aile yaşamına değil, bireysel yaşama hitap ettiğinden, şehirlerin sosyolojik dokusunu etkileyebilir. Bir de işin yatırım boyutu var; küçük daireler sadece yüksek kira getirisi için tercih edilmeye başlanırsa, fiyatların yeniden yükselmesi kaçınılmaz olabilir.
1+0 dairelerin dönüşü bize şunu gösteriyor: Kentler, hayatın ritmiyle birlikte sürekli değişiyor. Dün ihtiyaç duyulmayan bir şey, bugün zorunluluk haline gelebiliyor. Kimi için tek başına özgürce yaşayacağı bir alan, kimi için üniversite yıllarının ilk evi, kimi içinse iyi bir yatırım fırsatı… Ama her durumda, 1+0’lar artık yeniden hayatımızda.
