Kira problemi büyüyor
Ülkemizi toplumsal krizin eşiğine getiren kira sorununu mercek altına almak gerekir. Konut ve iş yerinin normal şartlarda TÜFE verilerine göre hesaplanan kira artış oranı hükümet tarafından getirilen uygulama sonrasında %25 ile sınırlandırılmıştır. Buna göre 1 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yenilenen sözleşmelerden kiracıya yüzde 25’in üzerinde zam yapılamayacak. Bu sınırlama konut için geçerli olacak iş yerlerinde böyle bir sınırlama bulunmayacaktır. Nüfusu artan, iç ve dış göç almaya devam eden Türkiye’nin kira sorununa gerekli önlem alınmaz ise artacak olan sorun içinden çıkılmaz hal alacaktır.
Mahkemeler kira davaları ile dolup taşmakta. Arabuluculuk ile soruna destek olunacak beklentisi de boşa çıktı. Arabulucuların mesaisinin önemli bir kısmı ev sahibi ve kiracıları uzlaştırmakla geçiyor. Ayrıca kiracı ve ev sahibi arasında çeşitli sorunlara yol açmaktadır. Her gün haberlerde kiracı ve ev sahibi kavgaları hatta cinayetleri kanıksanmaya başlandı.
Devletin sosyal yönüyle dar gelirinin, kirada olanların korunması yerinde bir karardır. Fakat konut sahiplerinin uzun süre gelirini kesintiye uğratmak adil ve uzun vadeli uygulanabilir değildir. İki şahıs aynı bedelleri ödeyerek bir iş yeri diğeri konut almış fakat iş yerinin getirisi konut kira getirisini katlamış, bu kabul edilemez bir durumdur.
Diğer bir yanlış ise birden fazla konut sahibi olmasını zorlaştırmak. Kendini gayrimenkul uzmanı olarak tanıtan sözüm ona her şeyi bilen zatların yönlendirmesiyle, birden fazla dairenin alımı konut fiyatlarını arttırmakta, dolayısıyla kiracılar konut sahibi olamamakta. Fakat bu mantıklı gözükse de gerçeği yansıtmamaktadır. Ülkemizdeki konut sahipliği oranı yüzde 54 civarında. Kalan kısmı kiracı, devlet lojmanı ve kira ödemeden konut kullananlardan oluşmakta. İstatistikler gösteriyor ki dünya ve ülkemizdeki ekonomik durumdan dolayı hane halkının geliri, emtia fiyatlarının dolayısıyla konut fiyatlarının artış ile orantılı artmadığından konut alımı için uygun ekonomik yapıya sahip kiracı sayısı çok çok az. Durum böyle olunca yani kiracı daire satın alacak durumda değilse kiralık daireye ihtiyacı devam edecektir. Türkiye'de konut kira sorunu, artan talep etkisiyle yüksek kira fiyatları, ve sınırlı konut arzı gibi faktörlerden kaynaklanmaktadır. Konut sorununun tek çözüm yolu konut arzını arttırmaktır. Kira sorunu çözülmezse şehirlerimiz yaşanmaz hale gelecektir. Devlet memurları büyükşehirlerden kaçmaya başlayacak, hizmet sektöründe çalışacak eleman bulunmayacak, eve gelen temizlikçi, restoran ya da kafede çalışacak işçi bulunamayacak. Kısacası düzen bozulacak. Sokaklarda “evsizler” görülmeye başlayacağız.
Bu nedenle, daha kapsamlı konut politikaları ve daha etkili düzenlemelerin hayata geçirilmesi, sorunun gerçek sebebi tespit edilerek çözüm üretmek, konut kira sorunlarıyla mücadelede önemli bir adım olacaktır.
