Haksız Rekabet
Bilindiği üzere biz akademik oda üyeleri, odalarımızca önerilmiş en az ücret bedelleri üzerinden hizmet bedellerimizi belirlemekteyiz. Zaman zaman bu bedeller üzerinden ufak indirimler yapılsa da, bu “en az ücret bedellerinin” altında projelendirme yapılmamalıdır.
Şöyle düşünün, nasıl ki altın alacağınız zaman sarraflara gittiğinizde kimse size altının gram bedelinden bir indirim yapmıyor ise, hatta kimi zaman gramı haricinde işçilik bedelleri de ekleniyorsa üzerine; bu bizlerin projelendirme ücretleri için de geçerlidir.
Meslektaşımız bu tutarın altında bir tutar belirlememelidir. Hatta bilgisi, deneyimi ve yetkinliği arttıkça odaca belirlenmiş olan bu tutarın üstüne de çıkacaktır. Alınacak hizmet hangi kurumdan veya şahıstan olursa olsun, hizmeti verecek olan ücrette kırım yaparken sadece kendi itibarını değil, mesleğinin ve meslektaşının itibarını da korumalıdır. Aksi takdirde proje müellifinin, aylarını alacak tasarım, teknik detay ve üretim çizimleri gibi süreçlerden oluşan proje üretim sürecinin de doğru ve düzgün işlemesi de zaten mümkün olmayacaktır. Yani bu bedelin altına teklif veriyorsa, danışan/müşteri burada hizmeti vereceğini söyleyen tarafa şüpheyle yaklaşmalıdır. İşin yarım veya eksik yapılması gibi sorunların yaşanması oldukça muhtemel olacaktır.
Günümüz serbest piyasa koşullarında herkes kendi belirlediği rakamlarla çalışmakta özgürdür. Her bir kişi ya da kurum, kendi menfaatini hesaplayarak bir bedel belirleyecektir. Elbette burada bir rekabet de olacaktır. Lakin burada hizmeti verecek kurum ya da kişinin hizmet bedelinde fazlaca yaptığı bir kırım, haksız rekabete de girmektedir. Ticarette haksız rekabet nedir kısaca bahsetmek gerekirse; “aldatıcı veya dürüstlük kuralına aykırı davranışlar ve ticari uygulamalar ile bir kişi ya da kurumun bir diğeri üzerinde uyguladığı zarar verici ve hukuka aykırı hareketler” olarak tanımlanmaktadır.
Haksız rekabet hükümleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Dördüncü Kısmında, 54-63. maddeleri ile arasında düzenlenmiş olup, Kanunun 54. maddesinde “Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. (2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” düzenlemesine göre, rakipler ve/veya danışan müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen bu kusurlu davranış, haksız ve hukuka aykırı kabul edilecektir. Haksız rekabetin men’i ile, haksız rekabete maruz kalanlar hukuken korunacaktır.
Proje hizmetini haksız rekabet ederek-ücret kırarak verecek şahıs ya da kuruma, rakiplerini maddi veya manevi zarara uğratması sebebiyle tazminat davası açılmak suretiyle, uğranılan zarar ve ziyanın tazmini talep edilebilmektedir. Ayrıca, yine şikayet edildiği takdirde odaların onur kurullarınca soruşturma açılarak mesleki bir uyarı veya ceza alma gibi durumların da önü açıktır. Diyeceğim odur ki, hak ve hukuka aykırı davranmayıp, işimizi layıkıyla yapalım ve yapacaklarla çalışalım.
