Bakımsız havuzlar tehlike saçıyor

Uzmanlar; kimyasal dengenin sağlanması, makine dairesi kontrolleri ve filtreleme sistemlerinin takibi gibi işlemlerin yalnızca sertifikalı profesyoneller tarafından yapılması gerektiğini vurguluyor. Yaz aylarında serinlemenin en çok tercih edilen yollarından biri olan yüzme havuzları, düzenli bakım ve uzman müdahale olmadığında ciddi sağlık ve güvenlik risklerine yol açabiliyor.

Konut sitelerinden otellere, termal tesislerden sportif havuzlara kadar pek çok alanda kullanılan havuzların hijyenik ve güvenli kalabilmesi için yalnızca kimyasal değil, teknik açıdan da titiz bir bakım süreci gerekiyor. Uzmanlar, bu sürecin ehil kişilerce yürütülmemesi halinde hem insan sağlığının hem de havuz sistemlerinin büyük tehlikelerle karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarıyor.

Suat Gülçimen (Biytaş A.Ş YKB)

Yüzme havuzlarında hijyenin korunması hem kullanıcı sağlığı hem de havuzun ömrü açısından kritik öneme sahip. Sezon başında mutlaka suyun analizi yapılmalı ve gerekli temizlik işlemleri tamamlanmalıdır.

Havuz bakımında iki temel işlem vardır: filtrasyon ve dezenfeksiyon.

Filtrasyon: Kum veya cam medya filtrelerle sudaki partiküller, toz ve kirler tutulur.

Dezenfeksiyon: Kimyasal maddeler veya ileri teknoloji cihazlarla sudaki bakteri ve mikroorganizmalar etkisiz hale getirilir.

Günümüzde tuz jeneratörleri, ozon sistemleri, ultraviyole cihazlar ve hibrit sistemler gibi yenilikçi dezenfeksiyon çözümleri kullanılarak hem hijyen standardı yükseltiliyor hem de kimyasal kullanım oranı %80’e kadar azaltılabiliyor.

Ayrıca havuza girmeden önce duş almak, vücudu tamamen temizlemek gibi basit hijyen kuralları da kullanıcıların sağlığı açısından büyük önem taşır. Bu kurallar özellikle site ve halka açık havuzlarda kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Havuz bakımlarının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için öncelikle hizmet alınan firmanın sektördeki deneyimi ve referansları iyi incelenmeli. Kullanılan kimyasal ürünlerin mutlaka Bakanlık onaylı olması şart. Fiyat tek başına belirleyici olmamalı; ürünlerin etkinliği ve kalitesi de hesaba katılmalı. Çünkü bazen ucuz görünen bir kimyasal, etkinliği düşük olduğu için iki katı miktarda kullanılmak zorunda kalınır ve toplam maliyet artar.

Özellikle toplu kullanım alanlarında (site, otel, sportif havuzlar) otomatik dozaj sistemleri, UV cihazları ve tuz jeneratörleri gibi modern çözümler konusunda deneyimli firmalar tercih edilmelidir. Ayrıca bu tür havuzlarda profesyonel ve sertifikalı bir havuz operatörü çalıştırmak yasal bir zorunluluktur. Termal terapi havuzları gibi özel projelerde ise hem mekanik tesisat hem havuz tesisatı uygulamalarını aynı çatı altında yürütebilecek firmalarla çalışmak işletmelere büyük avantaj sağlar.

Ahmet Yaşa Aytech Water Su Teknolojileri YKB)

Sezon öncesi dolumu yapılacak olan havuzların öncelikle makine dairesinde bulunan elektrikli ve mekanik ekipmanların kontrolleri, özellikle elektrik panolarında bulunan kaçak akım rölelerinin kontrol ve testleri uzman kişilerce yapılmalı ardından havuzun yüzey alanı, taşma kanalı, denge deposu ve terasının fiziki temizliği yapılmalı, havuz yüzeyi ve terasında kırık, çatlak veya dökülmüş yüzeyler varsa tamir edilmeli ve antibakteriyel kimyasallar kullanılarak tüm yüzeyler yıkanmalıdır.

Kullanılan havuz kimyasallarının sağlık bakanlığı onayları ve son kullanım tarihlerine dikkat edilmelidir. Rutin olarak makine dairesi kontrol edilmeli-havalandırılmalı ve herhangi bir su kaçağı tespitinde derhal uzman kişilerden destek alınmalıdır. Teknik yeterliliği olan personel bulunduran gerekli bilgi ve deneyim ve referansa sahip firmalar tercih edilmelidir.

Genelde yüzme havuzlarında tek bir makine odası planlanıyor, bu makine odasında sirkülasyon pompası aydınlatma trafoları dozaj pompaları varsa tuz klor jeneratörü ve benzeri elektrikli ekipmanlar kullanılıyor, elektrik panosu da aynı odada yer alıyor. En büyük sıkıntı makine odasının cazibeyle giden bir giderinin ve havalandırmasının olmaması. Gider kotu kurtarmayınca pompa çukuru yapılıyor buraya bir dalgıç pompa kuruluyor. Bu dalgıç pompanın periyodik olarak çalışma testlerin yapılması gerekli.

Orhan Karabey (Sirena Havuz & Sauna YKB)

Yüzme havuzu her sene yeniden doğmuş bir bebek gibidir. Bir bebekle nasıl ilgilenmez gerekiyorsa aynı şekilde ilgilenmeniz gereken ciddi sağlık problemlerine yol açan bir konudur.

Havuzların sezon başında boşaltılıp, dezenfekte edilip, tüm elektrik tesisatının elden geçirilip küçük arızaların giderilerek işletmeye alınması ve filtre kumlarının düzenli olarak hijyenik bakımının yapılması, sürekli ölçümlerin yapılması, gerektiğinde laboratuvarda testlerinin yapılması, kullanılan kimyasalların merdiven altı olmaması, kimyasalların paketlerinde üretim ve son kullanma tarihlerinin yer alması ve ambalajlarının açılmamış olması gerekir. Ayrıca ürünlerin Sağlık Bakanlığı tarafında verilen belgelerinin kontrol edilmesi çok önemli.

Yüzme havuzu bakımları yaptırılırken gerekli ticari odaların kurslarla verdiği sertifikalara sahip olan ehil firmaların tercih edilmesi önemlidir. Ehil olmayan kişilere yaptırıldığında havuzda ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Ehil olmayan kişiler tarafından yapılan bakımlar, yalnızca insanlara değil havuzlara da zarar vermektedir. Yapılan yanlış işlemler sonucunda yüzme havuzu derzlerinden aşınma mekanik tesisat bozulma hatta bazı durumlarda makine dairesini su basması gibi birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Yüzme havuzu, ciddi bakım gerektiren önemli bir konudur.

Ertuğrul Kılıçay (Asistan Kimya Kurucusu)

Havuz bakımı konusunu havuz sahipleri ve havuz kullanıcıları olmak üzere iki yönden değerlendirebiliriz. Havuz sahibi her türlü özel veya kamu işletmeleri, site havuzları gibi havuzlarda yoğun kullanım olduğundan, havuz ile ilgili sağlık bakanlığının yayınlamış olduğu mevzuata uygun havuz bakımının yapılması gerekiyor. Yönetmeliğe uygun kimyasal kullanımı hijyen bakımından çok önemli. Özellikle havuz sularında klor ve ph değerlerinin Sağlık Bakanlığı kriterlerine uygun olması gerekir. Dezenfeksiyonu etkileyen klor ve ph dengeleyicilerin zamanında ve yeterince uygulanmasını tavsiye ederiz. Ayrıca pompa filtre gibi sirkülasyon elemanlarının da sağlıklı çalışması havuz hijyeni için oldukça etkileyici. Havuz kullanıcıları bakımından da, havuz suyunun bulanık olması, aşırı derecede klor kokuyor olması suyun yeterince hijyenik olmadığının en önemli ve ilk göstergesi, havuza girmeden önce göz ile bir kontrol etmelerini önerebiliriz. Bu şartlardaki havuzları kullanmamalarını tavsiye ederiz. Hizmet alınan firmada en az 1 kimyager veya kimya mühendisi bulunması güven verici. Ama maalesef bu konuda bir yaptırım yok. Havuzlar konusunda Sağlık Bakanlığı 2008 yılında ilk yönetmeliği yayınlayarak sektöre bir çeki düzen verdi fakat bu yeterli değil, belki sizin aracılığınız ile sesimiz duyulur, özellikle kimyasalların satışını yapan ve bakım hizmeti veren firma ve kişilerin kesinlikle Sağlık Bakanlığı’nın kontrolünde olması gerekir. Sağlık Bakanlığı’na akretide olmuş bazı yeterliliklere sahip firmaların bu hizmetleri sunması toplum sağlığı için çok önemli.