Ali Gözütok: “En az maliyetle en fazla faydayı sağlıyoruz”

İçmimarlığın, mimarlıktan ayrı bir meslek disiplini olduğunu belirten İçmimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı Ali Gözütok, içmimarlar ile çalışmanın kişiye ve kurumlara büyük konfor sağladığını vurguluyor.

DİĞER 13.06.2022, 16:46 15.06.2022, 11:20

Ali Gözütok: “En az maliyetle en fazla faydayı sağlıyoruz”

Konut Yapı Gazetesi olarak “Sektörün Kilit Taşları” başlıklı yeni bir yazı dizisine başlıyoruz. Yazı dizimizde sektörün yapı taşları olan akademik odalar ve sivil toplum kuruluşlarının yönetim kadrolarına, çalışmalarına ve hedeflerine daha yakından bakacağız.

Sektörün Kilit Taşları’nda Konut Yapı Gazetesi olarak İçmimarlar Odası Bursa Şubesi’nin konuğu olduk. İçmimarlık mesleğinin ne olduğundan sektördeki yerine kadar birçok konuyu ele aldık.

Röportaj: Nagihan GÖRKEN

İçmimarlar Odası genel merkez düzeyinde ne zaman kuruldu?
İçmimarlar Odası 1976 yılında TMMOB bünyesinde faaliyetlerine başlamıştır.

Bursa şube ne zaman kuruldu? Türkiye genelinde ve Bursa özelinde kaç üyeniz var?
Genel merkez düzeyinde üye sayımız yaklaşık 6 bin 500. Biz 2019’un Mayıs ayında şubeleştik. Şubemizi kurduğumuz dönemde yaklaşık 155 üyemiz vardı. Bugün üye sayımızı ikiye katladık. 307 üyeye sahibiz. Şube olmadan önce Bursa, temsilcilik olarak faaliyetlerini yürütüyordu. Biz 3. şube yönetimiyiz.

İçmimarlık mesleğini bize anlatır mısınız? Hizmet alanınız nedir?
Bu konuda maalesef bir kafa karışıklığı var. İçmimarlar sadece lüks konut tasarlayan bir meslek alanıymış gibi görülüyor. Temel algı bu. İçmimar, bireyin ve canlıların, mekânın olduğu her alana dokunan bir meslek disiplini aslında. Mimarlık alanının uzmanlaşmış bir alanıdır içmimarlık. İçmimarlar mekân tasarlar, kişiye ve kuruma yönelik çözümler sunar. Bu çözümleri sunarken estetik olmasını, doğru maliyetlerle ortaya çıkmasını sağlar.

İçmimarla çalışmanın avantajları nelerdir?
Öncelikle kişiye ve kuruma çok büyük konfor sağlıyor. Çok daha akılcı, fonksiyonel, estetik açıdan çok daha güzel mekânların ortaya çıkmasını sağlıyor. Böylece minimum maliyetle maksimum fayda bir araya geliyor. Biz hem kendi hayallerimizi belli meslek disiplini normlarında gerçekleştiren, hem de kişilere fayda sağlayan bir meslek disipliniyiz.

Bir yapıda iç mimari süreç hangi adımlarla ilerliyor, bunu anlatır mısınız?
Aslında nasıl ilerlemesi gerektiği yönünde isteklerimizi dile getirmek daha doğru olur. Çünkü içmimarın kişiye ve kuruma karşı böyle bir sorumluluğu da var. Kişiye ya da kullanıcı profili kuruma ait bir mekân yapılacaksa kurum kimliği oluşturulur, ihtiyaç listeleri belirlenir, gerekli altyapı ve proje hazırlanır, 2 boyutlu tasarım süreçleri ve yerleşim planları belli olduktan sonra 3 boyutlu modellemeler yapılır sonra imalat detayları ortaya çıkar, üretim ve şantiye süreçlerinin akabinde komple tüm yapıyı oluşturacak birçok yapı unsuru bir arada yürütülür. İçmimari süreç hayalle başlıyor, hayallerden sonra işin içine maliyetler giriyor bazen maliyet gerçekleriyle hayaller baltalanabiliyor. Artık maliyetler çok yüksek, yapılar çok değerli. 1 santimetrekarenin bile çok iyi tasarlanması ve göz ardı edilmemesi lazım.

Mahir Bayram: İçmimar, projeye daha çizim aşamasındayken dahil olursa içmimarinin tüm enstrümanları düşünülerek tasarlanmış bir yapı yatırımcıya faydalı hale gelir. Her şey çok daha değerli. Ülke kaynakları çok daha değerli. Mesleğin hem kullanıcıya hem de kamuya karşı böyle bir sorumluluğu var. Bir çivinin bile ziyan edilmemesi gereken bu çağda ve teknolojinin bu denli gelişmiş bulunduğu bir ortamda biz istiyoruz ki bir yapıyı oluşturan bütün yapı disiplinleri ortak bir akılla proje ve uygulama yürütüp çok daha başarılı işler yapalım.

Bursa’nın tasarımsal açıdan daha estetik bir şehir olması için neler yapılmalı?
Bursa’yı yeniden tasarlamak gerekir. Çünkü Bursa’nın tasarımsal açıdan bir anlatı dili yok. Bursa’nın bir ucundan girip diğer ucundan çıktığınızda sürekli farklı bir şekilde kendini tekrar eden ya da farklı dili anlatan bir yapı bütünü tasarlanmış. Bursa’ya iyi davranmamışız. Maalesef Bursa’nın tasarımsal anlamda köklü bir değişime ve ortak bir akla ihtiyacı var. Bu ortak aklı önemsiyoruz. Kişiler kendi başlarına hareket ettiklerinde birbirinden farklı sonuçlar çıkıyor. Bu da Bursa gibi kadim bir kentin marka değerine zarar veriyor.

Böyle bir çalışma başlatılsa nereden başlanmalı?
Bursa’da kentsel dönüşümü bekleyen bir sürü bölge var. Bu bölgeler çöküntü bölgeleri ve oralarını tasarlamak çok uzun süre gerektiriyor. Süreç çok zorlu olacaktır. Bizde işler şöyle yürüyor; proje ve uygulama aşaması 2 ayda çözülsün isteniyor. Yapı işi 2 sene sürüyor. Biz bu işleri yani planlama kısmını 2 yıl düşünsek, bu işlerin uygulanması 2 ay sürecek. Uzun vadeli planlar yapılırsa, bundan sonraki süreçte tasarlayacağımız alanlarda Bursa’ya kent estetiği katabiliriz diye düşünüyorum.

Ali Take:
İki tane bina var. İkisi de baktığınızda çok güzel binalar. Üslupları birbirinden çok farklı ama yan yana geliyorlar. Öyle bir durumda birbirlerinden ilgi çalmaya başlıyorlar ve değişik bir görüntü çıkıyor. Oysa belirli bir dille ya da aynı dile yakın bir şekilde yayılsa mimari, muhtemelen çok daha güzel bir şehirde, görsel olarak çok daha keyifli mekânda yaşamaya başlayabiliriz. Bunların hepsinin gerçekleşebilmesi için altyapısından binanın inşa edilmesine kadar her aşamasında ortak akıl en önde olması gereken nokta.

Oda olarak organizasyonel yapınızdan bahseder misiniz? Yönetim Kurulu’nun dışında başka kurullar var mı?
Biz kolektif akılla hareket ediyoruz. Yönetim kurulumuzun dışında çeşitli komitelerimiz var. Akademi ve mesleki eğitimler komitesi, network ve iş birliği komitesi, öğrenci ve üye ilişkileri komitesi, organizasyon komitesi ve haksız rekabetle mücadele komitesi var. Komitelerde arkadaşlarımız aktif olarak yer alıyorlar. Yakın zamanda üye ziyaretlerine başlayacağız. Haksız rekabetle mücadele konusunda üye danışma kurulu kurduk, bununla ilgili karar almadan önce üyelerimizin de fikirlerini alıyoruz. Komiteler çok önemli çünkü yapının dinamik kalmasını sağlıyor. Ne kadar katılımcı olursak, komiteler aktif şekilde çalışırsa mesleğimiz ve meslek odamız daha iyi yerlere ulaşacaktır.

Oda olarak üyelerinize ve kamuoyuna yönelik yaptığınız çalışmaları başlıklar halinde özetler misiniz?
Zor bir dönemde yönetime geldik. Pandemi sürecinden dolayı insanlarda sosyalleşme ihtiyacı oluştu. Bu ihtiyacı karşılamak açısından bir yandan avantajlı bir yandan da zor bir görev üstlendik. Sonrasında ekonomik süreç ters gitmeye başladı. Maliyetler çok fazla arttı, günümüzün gündemlerinden biri konut ve kira artışları. Bunlarla ilgili yönetim kurulu olarak toplandığımızda üyelerimize nasıl katkı sağlayabiliriz diye düşündük ve odamızı üyelerimizin kullanımına açtık. Üyelerimiz iş görüşmelerini, toplantılarını odamızdan randevusunu alıp, burada yapabiliyor.
Birçok belediyeyi, STK’yı ziyaret ettik. Derdimiz içmimarlık ve kurumlara içmimara ne kadar ihtiyaçları olduğunu anlatmak istedik. Çünkü insanlar bunun farkında değil. Hayatının bir noktasında içmimarla çalışmış olanlar zaten bundan vazgeçmiyorlar. Çünkü hem maddi hem de manevi büyük bir konfor satın alıyorlar. Farkındalık yaratmak adına birçok kamu kuruluşu, derneğe kendimizi anlatıyoruz ve ortak protokoller teklif ediyoruz.
Büyükşehir Belediyesi ile Millet Bahçesi Kütüphanesi’nin tasarımını yaptık. Yakın zamanda BTSO ziyaretimiz olacak. Başkan İbrahim Burkay’a TEKNOSAB’da İçmimarlar Odası olarak tasarlayacağımız bir alanla ilgili teklifimiz olacak. Özel sektörde yönetim kurulumuz ve oda üyelerimiz çok başarılı işler ortaya koyuyor. Biz daha çok kamunun içmimarlığın farkında olması için mesaimizi harcıyoruz.

Mesleğinizin öne çıkan sorunları nelerdir? Bu konuda çözüm önerileriniz nelerdir?
Yapı projesinde proje müellifi olmamamız. Bu olumsuz sonuçlar doğuruyor. Çözüm önerimizi her platformda dile getiriyoruz. İnşaat, elektrik, makine mühendisliği, mimarlık bir yapıyı oluşturan ruhsat projesinde bu meslek disiplinleri varsa içmimarlar tarafından çizilmiş bir içmimar ruhsat projesinin de bu proje kalemlerine eklenmesi lazım. Bu bize çok şey kazandıracak. Kaynakların daha doğru kullanılmasını ve yapıldıktan sonra tekrar tadilat gerektirmeyen mekânların ortaya çıkmasını sağlayacak. Bizler iç mekân tasarlayan bir meslek grubuyuz. Ülkemizin bir deprem gerçeği var. Yapılar denetlenirken projeye uygun demir donatısı yapılmış mı ya da beton mukavemeti yeterli mi diye bakılıyor. Ama iç mekânda uygulanan hareketli ve sabit mobilyaların durumuyla ilgili hiçbir denetim yapılmıyor. Gördük ki depremlerde kayıplar genelde yanlış monte edilmiş mobilyalardan dolayı doğru yaşam üçgenlerinin oluşmamasından kaynaklanıyor. Bugün yapı metrajları küçüldüğü için genelde iç mekân bölmelerinde malzeme taşıma gücü az olan alçıpan ya da gazbeton malzemeler kullanılıyor.

İçmimarlık okumak isteyen veya okuyan öğrencilere tavsiyeleriniz nelerdir?
Üniversite sayılarının artmasıyla işsiz mezunlar oluşmaya başladı. Bunlarla ilgili süreç sıkıntılı. Bu bölümde okumak isteyen ya da okuyan arkadaşlarımızın kesinlikle kendilerini çok iyi geliştirmeleri gerekiyor. Asla mezun olmayı beklemeliler. Yaz stajlarında mutlaka çalışsınlar. İçmimarlık multidisipliner bir meslek. Sosyoloji, psikoloji bileceksin, müşterini analiz edeceksin, malzeme bilgilerini takip edeceksin, güncel olacaksın.
Okuması da meşakkatli. Uykusuz kalmayı göze alabilenler bu mesleği tercih etsin. Öte yandan odaya kayıtlı üye sayımız, mezun sayımızın sadece yüzde onu. Bursa’da yaklaşık 3 bin, Türkiye’de 70 bine dayanan içmimar mezun yığını var. Bir üniversitenin içmimarlık bölümünden mezun olmak kişiyi içmimar yapmaz. Meslek odasına kayıt olduktan sonra anayasal olarak içmimar unvanını kazanır. Mezun olduktan sonra odanıza sahip çıkacaksınız, üye olacaksınız. Bursa’da üniversitelerimizde içmimarlık bölümü yok. İstanbul ve Ankara şubelerimiz bu farkındalık için çalışmalar yapıyorlar, üniversiteleri ziyaret ediyorlar. İçmimarlar olarak İÇMO Genç İçmimarlar platformunu kurduk. Bununla ilgili farkındalık yaratmaya çalışıyoruz.

Mahir Bayram: Öğrencilerin ellerinin altında çok ciddi imkânlar varken boş işlerle uğraştıklarını görüyorum. Stajyer olarak gelen öğrenciler, birçok uygulamayı kullanmayı bilmiyor. Çok fazla mezun var ve fark yaratmaları gerekiyor.

Başta İMO ve Mimarlar Odası olmak üzere diğer akademik odalarla iletişimiz nasıl? Ortak çalışmalar yapıyor musunuz?
İçmimarlar olarak yapı sektöründe birçok kalemle ilgiliyiz. Diğer akademik odalarla şu an çok fazla ortak proje yürütmüyoruz ama yürütmek istiyoruz. Ortak akılla yürütülecek projelere fazlasıyla katkı sağlayabiliriz.

Hedef kitleleriniz ve genelde kamuoyu içmimarlık konusunun öneminin farkında mı? Bu farkındalığı artırmak için neler yapılmalı sizce?
İnsanlar içmimarlığın farkına pandemi sürecinde vardılar. Birçok meslektaşım bu süreçte çok fazla proje üretti. Kamuya ve yapı sektörüne de dahil olmalıyız, bunu hep vurguluyoruz. Çünkü zaten özel sektör içmimarların farkındalar. İçmimari eşittir lüks işler algısını kırmak istiyoruz. İçmimarlık doğru kaynakları en verimli şekilde kullanan meslek disiplinidir. Hedef kitlemizi bu nedenle daha geniş tutmak istiyoruz.

Ali Gözütok

İçmimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı

1991 Bursa doğumlu. İstanbul Gedik Üniversitesi İçmimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü mezunu. Üniversite eğitimi döneminde Öğrenci Konsey Başkanlığı, Bölüm Temsilciliği, Genel Sekreter Öğrenci Asistanlığı, İçmimarlık Hakları Platformu asil üyeliği, 10. Ulusal İçmimarlık Öğrenci Buluşması ev sahipliği yaptı.

Öğrencilik yıllarından itibaren tasarım, uygulama, restorasyon ve danışmanlık alanlarında hizmet veren bazı firmalarda tasarım ve uygulama alanlarında görev aldı.

2016 yılı itibarıyla kurucusu olduğu Ali Gözütok İçmimarlık firmasında danışmalık ve içmimarlık hizmetleri vermeye devam etmektedir.

TMMOB İçmimarlar Odası Bursa Şubesi kurucu üyelerindendir.

Mahir Bayram