1970’li yıllardan bu yana Türkiye’nin en hızlı büyüyen şehirlerinden biri olan Bursa, sanayi devrimiyle adeta kimlik değiştirmiştir. O dönemden itibaren otomotiv, tekstil ve makine sektörlerinde ivmesi büyüyen kent, yoğun bir iç göç dalgasının hedefi olmuştur. 1985 yılında 840 bin olan nüfus, 2025 itibarıyla 3 milyon 200 bine ulaşarak yaklaşık dört kat artmıştır. Ancak bu hızlı büyüme, kent planlaması, altyapı ve güvenlik açısından büyük riskleri de beraberinde getirmiştir. En büyük tehlike ise Bursa’nın jeolojik kaderinde gizlidir: Deprem.
Bursa’nın tamamı 1. derece deprem bölgesinde yer alırken, şehir merkezi ve birçok ilçesi aktif fay hatlarının tam üzerinde bulunmaktadır. Bu durum, büyümenin sürdürülebilirliğini sorgulatmakta ve kentte yaşayan milyonlarca insanın hayatı söz konusu olabilmektedir. Nüfus artışıyla birlikte düzensiz, kontrolsüz yapılaşma alanları ve zayıf zemin üzerine inşa edilmiş binalar, olası bir depremde can kaybını katlayacak riskler taşımaktadır.
Ne yazık ki yıllar içerisinde geçmişten ders alınmadığı gibi, geleceğe yönelik hazırlıklar da yetersiz kalmıştır. 1999 Marmara Depremi’nin acı izleri henüz hafızalardayken, Marmara Bölgesinde bulunan Bursa gibi büyük bir metropolde yapı stoğunun önemli bir bölümü hâlâ depreme dayanıksızdır. Kentsel dönüşüm çalışmaları ağır ilerlemiş, bilimsel verilere dayalı şehir planlamasına özenilmemiştir. Bu ihmalkârlık, sadece fiziksel değil, sosyal bir çöküşün de habercisidir.
Sanayiyle kalkınan ve göçle büyüyen Bursa, bu ivmesini doğru yönetecek stratejilere ivedi ihtiyaç vardır; ekonomik kazanımlar, insan hayatının ve toplumsal güvenliğin önüne geçmiştir. Olası bir büyük depremde sadece binalar değil, ihmallerin üzerine kurulu bir şehir düzeni de yerle bir olabilir.
Bu nedenle Bursa’nın kaderi, yerin altındaki fay hatlarından çok, yukarıdaki akıl ve iradeye bağlıdır. Bilimsel temelli kentsel dönüşüm, afet farkındalığı ve dayanıklı şehir politikaları, yalnızca Bursa’nın değil, tüm Türkiye’nin geleceğini şekillendirecektir. Çünkü deprem, ne zaman geleceğini söylemez; ama her zaman hazırlıklı olmayanı affetmez