İnşaat Malzemesi İhracatı Artıyor Ancak İç Piyasa ve Tedarik Zinciri Korunmazsa Kaldıraç Etkisi Terse Döner
İnşaat sektörü tüm ülkeler için dolayısıyla kümülatif kalkınma için lokomotif sektördür. Nesiller boyunca baktığımızda büyük ibadethanelerden piramitlere, Çin seddinden büyük Kalelere, yollardan büyük köprülere kadar ülkelerin her zaman kalkınmada kaldıracı olmuştur. Bunun en büyük nedeni inşaat sektörünün istihdama direk büyük etkisinin olması, tedarik zinciri açısından inşaat ekosistemi içerisinde 150 üzerinde kalem olduğu için ekonomik değerin yatırım yapılan ülkede yaratılmasıdır.
Ülkeler ekonomik yavaşlama dönemlerinde parasal genişleme politikalarıyla iç talebi canlandırmaya çalışırken büyük ölçüde alt yapı yatırımlarına kaynak yaratarak kaldıracı hareketlendirmeyi amaçlarlar. Bu noktada her zaman söylediğim gibi inşaat sektörü imalat sanayi içerisinde kürel ölçekte önemli bir mihenk taşıdır.
Pandemiyle birlikte bugün gelinen noktada ülkelerin benzer hazırlıkları söz konusudur. Amerika Birleşik Devletleri Lideri Biden’dan başlayarak parasal genişleme sürecinde inşaat sektörü yine baş aktör olcaktır. İngiltere’de inşaat sektörünün büyük tedarikçilerinden Meksika’daki en büyük Çimento tedarikçilerine kadar genel hazırlık söz konusudur.
İnşaat sektöründeki yatırımlar planlanırken işin mutfağındaki inşaat malzemesi tarafına bir bakalım. Pandemi ile küresel emtia piyasalarından petrol türevi ürünlere kadar üretim ve talep daralması sonucunda fiyatlar dip yaptı ve akabinde talebin daralmasıyla birlikte kapasitelerde ciddi daralmalara neden oldu. Yaraların sarılmasıyla piyasalarda hareketlenmeler başladı. Özellikle Türkiye gibi kur kaynaklı olarak ucuz kalan ülkelere olan malzeme talebinde de ciddi artışa neden oldu. Son açıklanan inşaat malzemeleri ihracat rakamlarıyla da bunu yakından görebiliyoruz.
Ülkemiz gibi Dünya inşaat sektöründeki önemli bir oyuncu için son derece sevindirici gelişmeler ancak doğru yönetilmesi gerekmektedir. Küresel ve ülke içerisindeki talep artışı, kurdaki yükselme nedeniyle ihracat cazibesinin artması, kapasitelerin güncellenmesinde yavaş kalınması ve mevzuat tarafında düzenleme yapılmaması sevindirici ihracatın yanında iç piyasada ciddi sıkıntılar yaratmaktadır.
Tüm Dünya’da enflasyonist bir baskı var. Fiyat artışları tarafında tüm sektörler sıkıntı yaşıyor. Ancak ülkemizde tüm bunlara ilave kurdaki artıştan dolayı ihracat fiyatlarının cazip hale gelmesi ve iç piyasa tedarik zincirinde ciddi fiyat artışları ve termin problemleriyle bizler karşı karşıya bırakmaktadır. Bu gelişmelerle paralel olarak resmi açıklanan inşaat maliyet endekslerinde görülen fiyat artışları ki gerçekleşen daha yüksek, inşaat sektörü üretimindeki gerek taahhüt gerek konut satış fiyatlarında direk etki ediyor. Az öncede söylediğim üzere beraberindeki tedarikte yaşanan malzeme sıkıntısı ve terminlerdeki gecikmeler tüm sektörü önemli ölçüde zorlamaktadır.
Son açıklana verilerde maliyet tarafındaki resmi rakamları grefikten de inceleyebilirsiniz.
Yazımın başında bahsettiğim gibi inşaat sektörü tüm ülkelerde ekosistemi itibariyle kaldıraç etkisi yaratan en büyük imalat sanayi dalıdır. Bu alanda yapılacak stratejik hamleler ülkelerin hızlı ilerlemelerini sağlar. Ancak son zamanlarda ülkemizde inşaat sektörünün tedarik kalemleri tarafında ciddi fiyat artışları ve ürün teminlerinde problemler yaşanmaktadır. Yüzlerce kalemi ve uygulayıcıyı bir araya getiren inşaat sektöründe kalemler arasında oluşan termin problemleri şirketlere ve projelere önemli ölçüde sıkıntı yaşatmaktadır. Her zaman için döviz girdisi sağlanması ülkemiz için oldukça önemli ancak iç piyasa dengelerinin bozulması orta ve uzun vadede ihracatın yapılabilirliğini de olumsuz etkileyecektir. Bugün Çin bazı ihracat kalemlerinde vergi desteğini kaldırarak iç piyasa dengesini korumaya çalışmaktadır ki orta uzun vadede küresel tedarik zincirindeki önemli yerini korusun. Bizlerde planlarımızı stratejik olarak yapıp döviz gelsin de nasıl gelirse gelsin demeden dengeleri koruyarak yapmalıyız.
Bu noktada Türkiye’nin her yerinde sektördeki meslektaşlarımız ve tedarikçilerimiz aynı sıkıntıları yaşamaktadır. Olabildiğince hızlı bir şekilde malzeme piyasası, ihracat koordinasyonu ve tedarik zinciri tarafında çalışmalar yapılmalıdır. Aksi takdirde KALDIRAÇ ETKİSİ olan inşaat sektörü kaldıramaycaktır.